หลาย ๆ คนที่เดินทางมาเที่ยวจังหวัดกาญจนบุรีและชื่นชอบการซื้อของฝากกลับไป อาจจะคุ้นชินกับการแนะนำของฝากอย่างอัญมณีกับเครื่องแกงเมืองกาญจน์ กันดีอยู่แล้ว แต่รู้หรือไม่ว่านอกจาก 2 สิ่งที่กล่าวมาจังหวัดกาญจนบุรีของเรายังมีของดีขึ้นชื่ออย่าง “ผ้าไหมบาติก” อยู่ด้วย หากคุณอยากได้ของฝากที่พิเศษและไม่เหมือนใคร เราอยากแนะนำให้คุณรู้จักกับผ้าไหมบาติกของดีเมืองกาญจนบุรี
ประวัติความเป็นมาของผ้าไหมบาติก
จุดเริ่มต้นของการทำผ้าไหมบาติกเกิดขึ้นและก่อตั้งโดยนายธนูเดช เกิดวิเศษสิงห์ ผู้ที่ได้รับการถ่ายทอดความรู้ในเรื่องของการทอผ้าไหมกี่กระตุกมาจากญาติ จึงได้มีการนำความรู้ที่ได้มาปรับเปลี่ยนทอผ้าฝ้ายให้กลายมาเป็นการทอผ้าไหมด้วยวิธีการทอที่ได้รับถ่ายทอดมาอีกที เมื่อได้มีการศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมด้านการเพ้นท์ผ้าบาติกแล้วจึงได้นำเอาความรู้เหล่านี้มาถ่ายทอดต่อ จนเกิดการก่อตั้งศูนย์ศิลปหัตถกรรมผ้าไหมบาติกขึ้นในปีพ.ศ.2535
ขั้นตอนการทำผ้าไหมบาติก
สำหรับกรรมวิธีการทำผ้าไหมบาติกที่ผลิตขึ้นโดยศูนย์ศิลปหัตถกรรมผ้าไหมบาติก จะไม่มีการใช้เครื่องจักรและสารเคมีที่ทำลายสิ่งแวดล้อมเข้ามาเกี่ยวข้องในกระบวนการผลิต โดยการทำผ้าไหมบาติกจะมีวัสดุอุปกรณ์และขั้นตอนการทำดังนี้
วัสดุอุปกรณ์ในการทำ
- ผ้าไหม
- น้ำยาฟอกกัดสี
- กากเพชร
- ปากกาสีทอง
- น้ำยากันสีตก
- น้ำยาซักผ้า
ขั้นตอนการทำผ้าไหมบาติก
ขั้นตอนในการทำผ้าไหมบาติกแต่ละผืนจะใช้เวลาในการผลิตประมาณ 3 วันด้วยกัน เนื่องจากต้องอาศัยทักษะเชิงช่างที่มีความชำนาญและความคิดสร้างสรรค์ โดยขั้นตอนการทำคร่าว ๆ มีดังนี้
- นำผ้าไหมมาย้อมให้ได้สีผ้าตามที่ต้องการ
- นำผ้าไหมที่ย้อมแล้วไปฟอกกัดสีเพื่อให้สีส่วนที่ไม่ติดใยผ้าหลุดออก
- ออกแบบลวดลายบนผ้าให้เข้ากับลักษณะของใยผ้า
- ใช้ปากกาสีทองวาดลวดลายลงไปบนผ้า
- นำมาเพ้นท์สีตามต้องการ
- นำไปเคลือบน้ำยากันสีตก
- ใช้น้ำยาซักผ้ามาซักผ้าไหมบาติกตามกระบวนการ ถือเป็นอันเสร็จสิ้น
ลวดลายและสีสันเอกลักษณ์ของผ้าไหมบาติกกาญจนบุรี
ผ้าไหมคือหนึ่งในมรดกทางวัฒนธรรมของไทย ที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและประเพณีที่พัฒนาและเปลี่ยนไปตามกาลเวลา เมื่อนำมาผนวกเข้ากับการเพ้นท์ผ้าบาติกยิ่งสร้างความโดดเด่นให้ผ้าไหมไทยโดดเด่นมากขึ้น โดยลวดลายและสีสันที่เป็นเอกลักษณ์ของผ้าไหมบาติกกาญจนบุรี ได้แก่
- ผ้าไหมบาติกลายเขียนทอง ที่มีการออกแบบเขียนด้วยกากเพชร
- ผ้าไหมบาติกลายไทย ที่มีการออกแบบเขียนด้วยกากเพชรและสีอะคริลิค
การประยุกต์ใช้ผ้าไหมบาติกในชีวิตประจำวัน
ถึงแม้ผ้าไหมบาติกจะมีการทอและเพ้นท์ออกมาเป็นผืน แต่ในปัจจุบันได้มีการนำผ้าไหมบาติกมาออกแบบและตัดเย็บให้กลายเป็นชุดเสื้อผ้าสำหรับการสวมใส่ และข้าวของเครื่องใช้อื่น ๆ เพื่อเพิ่มความเป็นเอกลักษณ์และเป็นการเพิ่มมูลค่าให้ผ้าไหมบาติกมีมูลค่าสูงมากขึ้น ผ้าไหมบาติกจึงเป็นของดีเมืองกาญจน์ ที่เหมาะสำหรับการซื้อไปเป็นของฝากให้แก่คนที่เรารัก
สรุป
ผ้าไหมบาติกที่ได้แนะนำไปล้วนเป็นเอกลักษณ์ที่แตกต่างไม่เหมือนใคร ซึ่งเป็นของดีจังหวัดกาญจนบุรีที่เราได้นำมาฝากกันในวันนี้ ด้วยกระบวนการผลิตที่มีความซับซ้อนอีกทั้งยังเป็นงานศิลปะที่ทำด้วยมือไม่มีการใช้เครื่องจักร จึงทำให้ผ้าไหมบาติกเป็นสิ่งที่เราอยากแนะนำสำหรับผู้ที่กำลังมองหาของฝากติดไม้ติดมือกลับไปหลังจากแวะเที่ยวกาญจนบุรี หากคุณมีโอกาสได้เดินทางมาเที่ยวที่จังหวัดกาญจนบุรี นอกเหนือไปจากการแนะนำของฝากแล้ว หากต้องการพักผ่อนในบรรยากาศที่รายล้อมไปด้วยธรรมชาติที่มีความงดงาม เพื่อการพักผ่อนอย่างแท้จริง เราขอแนะนำที่พักริมน้ำสุดพิเศษอย่างริเวอร์แควรีโซเทล รีสอร์ท (River Kwai Resotel Resort) รีสอร์ทที่ตั้งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติไว้เป็นตัวเลือกด้วย